آی سی رگولاتور یا تثبیت کننده ولتاژ

آشنایی با آی سی رگولاتور یا تثبیت کننده ولتاژ

به منظور تثبیت (ثابت نگه داشتن) ولتاژ مورد نظر در نقاط مختلف مدار از آی سی های رگولاتور استفاده می کنیم. تثبیت به این منظور انجام می شود که ما در مداری نیاز به یک ولتاژ ثابت، مثلا 5 ولت dc دایم ولی نوساناتی در ولتاژ ورودی به مدار ما وجود دارد که بر عملکرد مدار تاثیر می گذارد از این رو از آی سی رگولاتور به منظور تثبیت کننده ولتاژ استفاده می کنیم.

آی سی های رگولاتور دو نوع مثبت و منفی هستند و با پیش شمارهای 78 برای نوع مثبت و 79 برای نوع منفی شناخته می شوند دو رقم بعد از این عدد ها نشان دهنده ولتاژ آی سی می باشد.
مثلا: 7805 یعنی آی سی رگولاتور 5 ولت مثبت
مثلا: 7805 یعنی آی سی رگولاتور 5 ولت مثبت و یا: 7905 یعنی آی سی رگولاتور 5 ولت منفی 

 

آی سی رگولاتور دارای سه پایه است . پایه وسط آن مشترک است و به زمین مدار یا منفی متصل است . پایه اول ورودی جریان و پایه سوم خروجی تثبیت شده جریان است.
نکته بسیار مهم این موضوع است که جریان ورودی به آی سی رگولاتور باید بین 3 تا 8 ولت بیشتر از جریان تثبیت خروجی باشد به عنوان مثال به آی سی 7805 باید بین 8 تا 13 ولت جریان بدهیم تا 5 ولت تثبیت شده در خروجی به ما بدهد. جریان دهی آی سی های رگولاتور 1 آمپر است.

برخی از رنج های متداول آی سی های رگولاتور:
تیپ مثبت:7805 – 7806 – 7808 – 7809 – 7810 – 7812 – 7815 – 7818 – 7824 -…
تیپ منفی: 7905 – 7906 – 7908 – 7912 – 7915 – 7924 - … 

 

نمونه مدار طراحی شده با آی سی رگلاتور  

رگولاتورها در یک دسته بندی کلی به 3بخش زیر تقسیم می شوند:

1. رگولاتورهای ولتاژ خروجی ثابت مثبت:که خروجی انها یک عدد ثابت و غیر قابل تغییر + می باشد که نام گذاری آنها نیز به صورت 78XX یا L78XX یا M78XX می باشد.2 رقم سمت راست که به صورت XX نشان داده شده نشان دهنده ولتاژ خروجی است. مثلاً ولتاژ خروجی رگولاتور 7805 ، 5 ولت می باشد و همچنین L یا M هم نشان دهنده حداکثر جریان دهی آن است

(L= تا 1 آمپر ،=M تا 1.5 آمپر)

2. رگولاتورهای ولتاژ خروجی ثابت منفی: که خروجی آنها یک عدد ثابت منفی و غیر قابل تغییر – می باشد که نامگذاری انها به صورت 79XX می باشد.

3. رگولاتورهای ولتاژ خروجی متغیر: به وسیله این رگولاتورها می توان ولتاژ خروجی را کنترل کرد. معروف ترین و پر کاربردترین نوع خروجی + آنها LM317 و LM138 و LM338 و خروجی – آنها LM337 می باشد. این قطعه برای ره اندازی نیاز به یک مدار جانبی مختصر دارد.

این رگولاتورها 3 پایه دارند. مثبت + ، خروجی، زمین یا - ( قطب – منبع تغذیه را زمین نیز می گوییم(Gnd))

در رگولاتورهای سری 78XX ولتاژ ورودی باید حداقل دو یا سه ولت بیشتر از خروجی آنها باشد. حداقل ولتاژ ورودی و همچنین ولتاژ خروجی آنها در زیر به طور مختصر آمده است:

حداقل ولتاژ ورودی----------------------- ولتاژ خروجی -----------------------شماره مدل

7.3---------------------------------------------5------------------------------------7805

11.5-------------------------------------------9------------------------------------7809

14.6-------------------------------------------12-----------------------------------7812

21---------------------------------------------18-----------------------------------7818

27.1------------------------------------------21------------------------------------7824

ورودی رگولاتورهای سری 79XX ولتاژ منفی میباشد.